Kinh tế toàn cầu trong cơn địa chấn

Theo Công ty phân tích Moody's, nền kinh tế toàn cầu đang đi vào giai đoạn bấp bênh nghiêm trọng. Hoa Kỳ đã vượt trội so với các đồng minh trong 3 năm qua, nhưng nền kinh tế nước này đang xuất hiện những rạn nứt. Châu Âu thì vẫn mắc kẹt trong trì trệ, bị ảnh hưởng đáng kể vì các vấn đề về năng lực, nền sản xuất suy giảm và bất ổn sâu sắc về cấu trúc. Cùng lúc, kinh tế của Anh đang đặc biệt yếu. Trung Quốc gần đạt mục tiêu tăng trưởng đề ra trong năm 2024 (đạt 4,8% trong khi mục tiêu đề ra là 5%) nhưng nhu cầu trong nước vẫn đang trong tình trạng ảm đạm, gây áp lực lên nền kinh tế nước này. Nhật Bản, Canada và Úc thì mỗi quốc gia đang phải đối mặt những hạn chế riêng. Ấn Độ và các nền kinh tế mới nổi ngoài Trung Quốc đang có thể hiện tốt hơn, nhưng các nước này tất nhiên không thể đứng ngoài các bất ổn của kinh tế toàn cầu. Trong khi đó, chỉ vài tuần sau khi nhậm chức Tổng thống Hoa Kỳ, ông Donald Trump đã tiến hành một loạt biện pháp về thuế quan nhằm vào cả đồng minh lẫn đối thủ.

Diễn biến trên gây đứt gãy thị trường, một số cuộc khảo sát gần đây cho thấy kỳ vọng của giới kinh doanh đang giảm sút, tiêu dùng chậm lại và thị trường bán lẻ cũng như thị trường lao động của Hoa Kỳ gặp khó khăn. Thậm chí, GDP thực sự của Hoa Kỳ có thể giảm trong quý I năm nay. Điều đó gây tác động không nhỏ đến chính sách tiền tệ cũng như việc kiểm soát lạm phát. Hai năm qua, lạm phát của Hoa Kỳ đã giảm xuống nhưng diễn biến tích cực này đang gặp thách thức. Lạm phát của Hoa Kỳ đã tăng trở lại. Đồng thời, các nền kinh tế khác cũng đối mặt tình trạng chi phí thực phẩm và năng lượng tăng giá, giá trị tiền tệ giảm xuống gây khó khăn cho người dân. Thực trạng này thể hiện rõ ở Nhật Bản, nơi lạm phát tháng 01/2025 lên đến 4% so với cùng kỳ năm 2024.

Bức tranh lạm phát tiêu cực có thể khiến các ngân hàng trung ương sẽ hạn chế nới lỏng chính sách tiền tệ. Cục Dự trữ liên bang Hoa Kỳ (FED) đang trì hoãn việc cắt giảm lãi suất điều hành để đánh giá diễn biến, nhất là khi lạm phát đang có dấu hiệu tăng cao trở lại vì chính sách thuế quan, thương chiến và chính phủ cắt giảm chi tiêu. Khi FED thận trọng hơn sẽ dẫn đến việc nới lỏng tiền tệ toàn cầu sẽ diễn ra chậm hơn kỳ vọng. Tuy nhiên, theo báo cáo trên kỳ vọng có thể các ngân hàng trung ương khác không hoàn toàn bị tác động từ chính sách của FED. Ngân hàng Trung ương (ECB) và Ngân hàng Trung ương Anh có thể tiếp tục cắt giảm lãi suất cho đến cuối quý III năm 2025.