Trung Quốc ban hành bộ tiêu chuẩn mới về lớp phủ và cao su silicon tiếp xúc thực phẩm

Trong những năm gần đây, Trung Quốc đã chủ động cập nhật hệ thống tiêu chuẩn về an toàn thực phẩm theo hướng hội nhập quốc tế, đặc biệt là trong lĩnh vực vật liệu bao gói và lớp phủ tiếp xúc trực tiếp với thực phẩm. Việc ban hành hai tiêu chuẩn này cho thấy Trung Quốc đang theo đuổi mục tiêu vừa tăng cường quản lý rủi ro hóa chất, vừa đảm bảo tính đồng bộ giữa quy chuẩn trong nước và chuẩn mực quốc tế như Liên minh châu Âu hay Hoa Kỳ.

Cụ thể, hai tiêu chuẩn quốc gia mới liên quan đến vật liệu tiếp xúc thực phẩm, gồm: GB 4806.10-2025 về “Lớp phủ và màng phủ dùng cho vật liệu và đồ vật tiếp xúc thực phẩm” và GB 4806.16-2025 về “Vật liệu và sản phẩm cao su silicon tiếp xúc thực phẩm”. Hai tiêu chuẩn này sẽ có hiệu lực từ ngày 02/9/2026, sau giai đoạn chuyển tiếp một năm. Đây là một bước tiến đáng chú ý trong nỗ lực hiện đại hóa và củng cố khung pháp lý về an toàn vật liệu tiếp xúc thực phẩm của Trung Quốc.

Tiêu chuẩn GB 4806.10-2025 thay thế phiên bản trước bằng việc mở rộng phạm vi áp dụng và điều chỉnh một số khái niệm quan trọng. Cụ thể, cụm “giấy phủ” (paper coatings) đã được loại bỏ để tập trung vào các lớp phủ dùng trong kim loại, nhựa, thủy tinh hoặc vật liệu tổng hợp. Tiêu chuẩn cũng bổ sung khái niệm “lớp phủ gián tiếp tiếp xúc thực phẩm” bao gồm các trường hợp vật liệu không tiếp xúc trực tiếp nhưng có khả năng di chuyển thành phần vào thực phẩm. Một thay đổi quan trọng khác là việc mở rộng danh mục các chất nguyên liệu cơ bản trong phụ lục A từ 105 lên tới 346 chất, giúp doanh nghiệp có thêm lựa chọn nguyên liệu hợp pháp nhưng vẫn đảm bảo tính an toàn.

Đáng chú ý nhất là quy định mới về giới hạn di chuyển riêng biệt của Bisphenol A (BPA), một hóa chất gây lo ngại phổ biến trong các lớp phủ nhựa epoxy. Giới hạn này đã được giảm mạnh từ 0,6 mg/kg xuống còn 0,05 mg/kg, thể hiện cam kết kiểm soát nghiêm ngặt hơn đối với các chất có nguy cơ gây rối loạn nội tiết. Tiêu chuẩn cũng bổ sung yêu cầu kiểm soát tổng di chuyển của các amin thơm chính (Primary Aromatic Amines – PAAs), đặc biệt trong các lớp phủ chứa isocyanate thơm hoặc phẩm màu azo, vốn có thể hình thành các hợp chất độc hại khi tiếp xúc với thực phẩm.

Trong khi đó, GB 4806.16-2025 là tiêu chuẩn lần đầu tiên tách riêng các vật liệu và sản phẩm cao su silicon ra khỏi nhóm cao su nói chung (trước đây thuộc GB 4806.11-2016). Việc này nhằm phản ánh đúng đặc tính hóa học đặc biệt của silicon - loại vật liệu được sử dụng phổ biến trong khuôn nướng, núm vú bình sữa, dụng cụ nhà bếp hay gioăng kín nắp hộp thực phẩm. Tiêu chuẩn mới quy định chặt chẽ hơn về phương pháp thử nghiệm và ngưỡng an toàn: thời gian thử nghiệm tiêu thụ kali permanganat (KMnO₄) và kim loại nặng (Pb) được kéo dài từ 0,5 giờ lên 2 giờ ở 60°C, giúp đánh giá chính xác hơn mức độ di chuyển của tạp chất.

Đặc biệt, tiêu chuẩn này cũng đưa ra giới hạn mới cho hàm lượng chất bay hơi trong silicon, chẳng hạn các oligomer siloxane không vượt quá 0,5% khối lượng. Quy định này tương đồng với các yêu cầu kỹ thuật tại Đức và châu Âu, phản ánh xu hướng siết chặt quản lý các hợp chất bay hơi tiềm ẩn rủi ro đối với sức khỏe. Ngoài ra, phần mô phỏng thực phẩm (food simulants) dùng trong thử nghiệm cũng được điều chỉnh để phù hợp với tiêu chuẩn chung GB 31604.1-2023, giúp kết quả thử nghiệm thống nhất và khoa học hơn.

Việc Trung Quốc ban hành hai tiêu chuẩn mới không chỉ mang ý nghĩa kỹ thuật mà còn thể hiện bước chuyển lớn trong quản lý an toàn hóa chất. Các doanh nghiệp sản xuất và nhập khẩu vật liệu tiếp xúc thực phẩm vào thị trường Trung Quốc cần chủ động rà soát danh mục nguyên liệu, cập nhật quy trình kiểm soát chất lượng và chuẩn bị hồ sơ đánh giá rủi ro để đáp ứng yêu cầu mới trước thời điểm hiệu lực. Ngoài ra, những thay đổi này cũng có tác động lan tỏa đến chuỗi cung ứng toàn cầu. Khi Trung Quốc được biết đến là một trong những trung tâm sản xuất vật liệu và bao bì lớn nhất thế giới, đang dần áp dụng các tiêu chuẩn tiệm cận châu Âu, điều đó sẽ thúc đẩy các quốc gia khác nâng cao quy chuẩn tương ứng, góp phần hài hòa hóa tiêu chuẩn an toàn thực phẩm toàn cầu.