Tin tức >> Tin cao su ngoài nước

Làn sóng kêu gọi châu Âu trì hoãn lệnh cấm sản phẩm nông nghiệp liên quan phá rừng

23/09/2024

Các tiếng nói phản đối quy định khắt khe của châu Âu về việc cấm nhập khẩu các sản phẩm nông nghiệp chủ lực liên quan đến phá rừng ngày càng mạnh mẽ.

 

Phản hồi của các quốc gia
Quy định chống phá rừng (EUDR) được thiết kế nhằm chống biến đổi khí hậu và ngăn chặn tình trạng xói mòn đa dạng sinh học. Tuy nhiên, sự thiếu rõ ràng về các chi tiết của EUDR cũng như lộ trình triển khai gấp gáp khiến quy định này vấp phản sự đối ngày càng lan rộng. Trong những tháng gần đây, các quan chức chính phủ và tổ chức kinh doanh trên toàn cầu tăng cường vận động hành lang đây để thuyết phục các quan chức EU tạm dừng kế hoạch thực thi EUDR. Các nước ở Đông Nam Á, Mỹ Latinh và châu Phi chỉ trích EUDR mang tính “phân biệt đối xử và trừng phạt”. Bộ trưởng Nông nghiệp của 20 trong số 27 quốc gia thành viên cũng bày tỏ sự ủng hộ lời kêu gọi từ Áo về việc xem xét lại quy định.
Cuối năm nay, 7 mặt hàng nông nghiệp dầu cọ, đầu nành, gỗ,
ca cao, cà phê, gia súc (bò) và cao su sẽ bị cấm nhập khẩu
vào EU nếu được sản từ đất rừng bị phá sau năm 2000.
Ảnh: global-traceability.com
Hồi tháng 6/2024, chính quyền Hoa Kỳ kiến ​​nghị trì hoãn thực thi EUDR. Các công ty giấy của nước này cảnh báo quy định có thể dẫn đến tình trạng thiếu tã lót và băng vệ sinh ở châu Âu. Một tháng sau đó, Trung Quốc tuyên bố sẽ không tuân thủ EUDR vì mối lo ngại an ninh không cho phép nước này chia sẻ dữ liệu cần thiết để chứng minh các sản phẩm nông nghiệp không liên quan đến phá rừng. Trong thư gửi cho EC ngày 12/9, Brazil yêu cầu EU trì hoãn thực hiện EUDR và khẩn cấn đánh giá lại cách tiếp cận. Theo đó, EUDR ảnh hưởng đến khoảng 30% kim ngạch xuất khẩu hàng hóa nông nghiệp của Brazil sang EU hàng năm. Con số này tương đương khoảng 15 tỉ USD. “Chúng tôi coi EUDR là công cụ đơn phương và mang tính trừng phạt, phớt lờ luật pháp quốc gia về chống phá rừng”, bức thư nêu. Sau khi các nhóm vận động hàng lang hối thúc chính phủ tìm cách hạn chế rủi ro chế tài và gánh nặng hành chính mà EUDR gây ra đối với doanh nghiệp trong nước, Thủ tướng Đức Olaf Scholz kêu gọi Chủ tịch EC Ursula von der Leyen đình chỉ kế hoạch triển khai EUDR.
Tuần trước, Tổng Giám đốc Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) Ngozi Okonjo-Iweala, Tổng Giám đốc WTO Ngozi Okonjo-Iweala yêu cầu Brussels xem xét lại lệnh cấm nhập khẩu sản phẩm nông nghiệp các khu vực bị phá rừng. Bà cho biết, EU vẫn chưa ban hành các hướng dẫn rõ ràng để tuân thủ EUDR. Điều này dẫn đến sự không chắc chắn đối với các nhà xuất khẩu vì doanh nghiệp không biết liệu hàng hóa nông nghiệp có bị chặn lại ở biên giới EU hay không. Làn sóng kêu gọi trì hoãn EUDR nhấn mạnh những khó khăn trong việc đạt được tiến bộ trong một vấn đề cấp bách là bảo vệ người dân thế giới trước tác động tàn phá của biến đổi khí hậu. Các vụ phá rừng nhiệt đới trên diện rộng, thường là bất hợp pháp, góp phần tích tụ lượng khí thải carbon trong khí quyển. Tình trạng khiến nhiệt độ toàn cầu tăng cao, làm tăng xói mòn đất và lũ lụt, đồng thời phá hủy môi trường sống của hàng nghìn loài động vật, khiến chúng có nguy cơ tuyệt chủng.
Doanh nghiệp EU kêu gọi tạm hoãn quy định
Nhiều doanh nghiệp EU kêu gọi tạm hoãn quy định cấm nhập khẩu này. Hiệp hội Siêu thị bán lẻ Bồ Đào Nha đã kêu gọi Uỷ ban châu Âu đình chỉ áp dụng quy định chống phá rừng. Tờ Diário de Notícias của Bồ Đào Nha cho biết, Hiệp hội Bán buôn và Bán lẻ toàn châu Âu từng bày tỏ lo ngại không kịp tuân thủ quy định từ cuối năm nay, cũng có nghĩa là nguồn cung có thể gián đoạn, dẫn tới khan hiếm hàng hoá liên quan. Giới doanh nghiệp châu Âu bày tỏ quan điểm không phản đối một quy định, mà nếu thực hiện chuẩn chỉnh từ năm sau, có thể cứu được 1,2 triệu ha rừng trên toàn thế giới. Nhưng áp dụng gấp gáp theo lộ trình hiện tại gây khó khăn cho doanh nghiệp.
Tờ Hospodárske ra tại Slovakia đã phỏng vấn chủ một công ty bán lẻ cà phê. Ông này cho rằng “giá bán lẻ sẽ tăng khoảng 9%” do nhiều yếu tố, trong đó có chi phí để tuân thủ quy định mới. Theo như bức ảnh đi kèm bài báo, doanh nghiệp này có cà phê nguyên hạt, cà phê xay, cà phê hoà tan và cả cà phê rời chưa đóng gói, là những sản phẩm nằm trong phạm vi quy định chống phá rừng. Về lâu dài, doanh nghiệp cũng quan ngại “Nếu mức tiêu thụ tăng lên thì nông dân sẽ mở rộng quy mô trang trại cà phê như thế nào? Quy định này có thể tác động trực tiếp đến giá cả, vì không phải trang trại nào cũng có thể đáp ứng được các điều kiện mới. Giá cà phê sẽ chỉ tăng thêm mà thôi”.
Các đòi hỏi của EUDR quá khắt khe, khó tuân thủ
Sau nhiều năm tranh luận, các nhà lập pháp của Nghị viện châu Âu thông qua EUDR vào năm 2023. EU hy vọng, quy định này sẽ có tác động lan tỏa, thúc đẩy các nước lớn như Trung Quốc, Ấn Độ và Nhật Bản thông qua luật tương tự. Tuy nhiên, trong một thế giới sản xuất hàng loạt toàn cầu hóa thì việc chứng minh mỗi quy trình trong chuỗi cung ứng không có các thành phần liên quan đến nạn phá rừng là điều khó khăn.
Bà Tina Schneider, Giám đốc quản trị rừng của Viện Tài nguyên Thế giới cho biết, cả khu vực công và tư đều đang nhanh chóng đổi mới các giải pháp giám sát nạn phá rừng để sản xuất hàng hóa nông nghiệp. Dù vậy, các bên vẫn đối mặt các thách thức phức tạp và khác nhau tùy thuộc vào mặt hàng nông nghiệp và khu vực địa lý sản xuất. Một số nước đã xây dựng hệ thống giám sát hoạt động sản xuất nông nghiệp. Argentina và Uruguay thiếp lập hệ thống truy xuất nguồn gốc trong chuỗi cung ứng sản xuất thịt bò trong 15 năm qua. Cho đến nay, Ghana, một trong những nước xuất khẩu ca cao lớn nhất thế giới đã lập bản đồ 1,2 triệu trang trại để có thể thể bắt đầu theo dõi hạt ca cao từ trang trại đến tàu xuất khẩu vào tháng tới. Một số tập đoàn thực phẩm đa quốc gia bao gồm Nestlé, Mars Wrigley, Mondelez và Unilever tuyên ủng hộ các quy định chống phá rừng. Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) lưu ý, một số quốc gia, trong đó có Peru và Việt Nam đang thiết lập các hệ thống chứng nhận nguồn gốc sản phẩm nông nghiệp để tuân thủ EUDR.
Tuy nhiên, tiến độ tuân thủ này giữa các nước không đồng đều. Nhiều quan chức, tổ chức nông dân và hiệp hội thương mại trên toàn cầu phàn nàn rằng, EUDR đòi hỏi phải lập bản đồ từng mét vuông đất sản xuất nông nghiệp và truy tìm nguồn gốc của từng hạt đậu nành hoặc dăm gỗ. Đòi hỏi khắt khe này gần như không thể tuân thủ. Ngay cả ở EU, Bộ Nông nghiệp ở 20 nước thành viên, gồm Áo, Pháp, Ý và Thụy Điển cũng yêu cầu hoãn thực hiện EUDR. Các nước thu nhập thấp và thu nhập trung bình cho rằng, EUDR là một ví dụ khác về việc những nước này phải gánh chịu chi phí thiệt hại từ tác động của biến đổi khí hậu, vốn do các nước công nghiệp giàu có gây ra. Tại châu Âu và Mỹ, cử tri đang bất bình về chi phí và các quy định siết chặt quản lý môi trường. Các cuộc biểu tình phản đối của nông dân trên khắp châu Âu trong năm nay buộc các nhà lãnh đạo châu Âu nới lỏng các quy định này và giảm quy mô của các mục tiêu khí hậu.
Tờ Jornal de Negócios của Bồ Đào Nha viết: “Các nước sản xuất cà phê cho rằng quy định này mang tính phân biệt đối xử, hạn chế khả năng tiếp cận của tiểu điền tới thị trường chung châu Âu vốn mang lại nhiều lợi nhuận. Nông dân ở các vùng nông thôn hẻo lánh khó có thể cung cấp tọa độ và chứng minh rằng trang trại không nằm trên đất rừng mới bị phá sau năm 2020, trong khi đây lại là một trong những yêu cầu chính của quy định”.
Tổ chức Cà phê Quốc tế (ICO) – một tổ chức liên chính phủ có liên kết với Liên hợp quốc, đại diện cho hơn 90% sản lượng cà phê và hơn 60% lượng tiêu thụ trên toàn thế giới, đang chuẩn bị yêu cầu Liên minh Châu Âu (EU) hoãn thời hạn áp dụng quy định các sản phẩm cà phê nhập khẩu phải chứng minh nguồn gốc không đến từ những khu vực bị nạn phá rừng. Bà Vanusia Nogueira – Giám đốc ICO, cho biết trong một cuộc phỏng vấn rằng “chúng tôi không thể đáp ứng được ngày đó, điều đó là không thể”. Bà Vanusia Nogueira cũng cho biết thời hạn mà EU đề ra là “rất tham vọng” và bày tỏ hy vọng rằng việc làm việc với các nhà lãnh đạo EU có thể dẫn đến một sự cởi mở hơn trong việc hoãn thời hạn này, nhưng không cung cấp thông tin chi tiết về thời gian hoãn. Bà Nogueira đã phát biểu tại Hội nghị thượng đỉnh về cà phê do Cộng đồng các quốc gia Mỹ Latinh và Caribe (CELAC) tổ chức tại Tegucigalpa, Honduras. Thứ trưởng Bộ Trồng cà phê Honduras – ông Carlos Murillo, cho biết gần ba chục quốc gia thành viên của CELAC dự kiến sẽ ra tuyên bố yêu cầu EU hoãn ngày áp dụng yêu cầu về phá rừng. Khi được hỏi về những hậu quả nếu các nhà sản xuất cà phê không thể đáp ứng thời hạn, bà Nogueira chỉ ra rằng EU sẽ tìm ra giải pháp. Nhìn chung, với những lo ngại về khả năng đáp ứng yêu cầu của EU, ICO và các quốc gia sản xuất cà phê đang nỗ lực tìm kiếm giải pháp để đảm bảo sản phẩm cà phê vẫn có thể tiếp cận thị trường châu Âu.
Ảnh: Plan for the Planet
Các tổ chức bảo vệ môi trường thừa nhận, có một số khó khăn về mặt tuân thủ EUDR nhưng không phải là không thể vượt qua. Họ cảnh báo, tổn thất của hành động chậm trễ sẽ còn nghiêm trọng hơn. Gần đây, trong thư gửi cho người đứng đầu EC Ursula von der Leyen, một liên minh gồm 170 tổ chức nhân quyền và môi trường phản đối bất kỳ sự trì hoãn nào đối với EUDR. “Hậu quả của việc không hành động đã được cảm nhận rõ ràng ở châu Âu qua tình trạng hạn hán và cháy rừng ngày càng trầm trọng”, bức thư viết.

Văn phòng HHCSVN tổng hợp, nguồn: https://vtv.vn/kinh-te/doanh-nghiep-eu-keu-goi-tam-hoan-quy-dinh-cam-nhap-khau-lien-quan-den-giam-dien-tich-rung-20240916114324719.htm, https://chogia.vn/nguoi-trong-ca-phe-tim-cach-hoan-yeu-cau-cua-eu-ve-nan-pha-rung-57785/, https://thesaigontimes.vn/lan-song-keu-goi-chau-au-tri-hoan-lenh-cam-san-pham-nong-nghiep-lien-quan-pha-rung/, ngày 16, 21 & 22/9/2024 



Quay về

THÔNG TIN LIÊN QUAN

Xem tất cả >>