EUDR trì hoãn, các bên có liên quan đưa ra phản ứng như thế nào?

Với thông tin EUDR gia hạn thời gian hiệu lực thêm 12 tháng, các nước sản xuất dầu cọ hàng đầu là Malaysia và Indonesia đang tận dụng thời gian để thúc đẩy các khuyến nghị và hướng dẫn thực tế. Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) cho biết, dầu cọ là một trong những mặt hàng có liên quan chặt chẽ đến nạn phá rừng, cùng với ca cao và cà phê. Dầu thực vật có trong 50% các sản phẩm đóng gói mà người tiêu dùng mua sắm tại siêu thị. Theo Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên (WWF), trong khi 42 quốc gia khác sản xuất dầu cọ, Indonesia và Malaysia chiếm 85% sản lượng dầu cọ toàn cầu.

Vì vậy Malaysia và Indonesia đã tích cực làm việc với các phái đoàn của EU để thảo luận về cách hai thị trường này sẽ hợp tác với nhau để lập kế hoạch, chuẩn bị và tiến hành trong bối cảnh EUDR có hiệu lực vào năm 2025. Cuộc họp thứ 3 của Lực lượng đặc nhiệm chung (JTF) do Hội đồng các nước sản xuất dầu cọ (CPOPC) đại diện cho Indonesia và Malaysia điều phối, đã chứng kiến ​​hơn 80 bên liên quan tập trung. Chính phủ Indonesia và Malaysia, Ủy ban châu Âu, khu vực tư nhân, Tổ chức xã hội dân sự (CSO), hộ tiểu điền và học viện đều tham dự.

Trong cuộc họp JTF mới nhất, EU, Indonesia và Malaysia cho biết họ sẽ hợp tác để tạo ra các khuyến nghị và hướng dẫn thực tế sẽ được công bố vào tháng 11/2024. Những khuyến nghị này sẽ được cung cấp bởi công cụ truy xuất nguồn gốc quốc gia tương ứng dành cho các hộ tiểu điền và các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong các ngành dầu cọ, ca cao và cà phê. Họ đặt mục tiêu giúp các nhà khai thác trong các ngành này chuẩn bị cho EUDR. Ngoài ra, EU và Malaysia xác nhận họ sẽ tổ chức các cuộc đối thoại liên ngành và khu vực tư nhân tại Indonesia và Malaysia để hiểu nhu cầu của họ trước khi họ phải tham gia vào quy trình nộp đơn xin EUDR.

Theo đó khi hầu hết những người nông dân trồng ca cao và cà phê tiểu điền đều có sự hỗ trợ chặt chẽ từ người mua, thì tình hình của những người nông dân trồng dầu cọ lại khác, theo ông Denny Bhatara, một nhà vận động cấp cao tại Kaoem Telapak, một tổ chức phi chính phủ của Indonesia tập trung vào lâm nghiệp và nông nghiệp. Các tổ chức phi chính phủ như Hiệp hội các hộ nông dân trồng cọ dầu (SPKS) đã hỗ trợ nông dân lập bản đồ thửa đất của họ để họ có thể trở thành thành viên của tổ chức, điều này cho thấy nhiều người đã sẵn sàng. Ông cho biết, sự chậm trễ sẽ ngăn cản những nỗ lực mang tính xây dựng và mất đi động lực trong việc hỗ trợ quản trị tốt ở Indonesia.

Nhưng ông Andre Barahamin, cũng là một nhà vận động cấp cao tại Kaoem Telapak, cho biết sự chuẩn bị của các hộ nông dân trồng cọ dầu phụ thuộc rất nhiều vào chính phủ Indonesia. Nhiều quyền sử dụng đất của các hộ nông dân trồng cọ dầu ở quốc gia này không được công nhận về mặt pháp lý, điều này có thể dẫn đến khó khăn trong việc tiếp cận các nguồn lực và hỗ trợ quan trọng. “Sự chuẩn bị không chỉ là trách nhiệm của các hộ nông dân trồng cọ dầu mà còn là sự sẵn sàng và thiện chí hợp tác với các hộ nông dân trồng cọ dầu của cả EU và chính phủ Indonesia. Nếu bạn để họ tự mình đối mặt với thị trường, chắc chắn các hộ nông dân trồng cọ dầu sẽ không sẵn sàng”, ông Andre Barahamin chia sẻ.

Theo ông Mary Kageni, một viên chức nghiên cứu, chính sách, vận động hành lang và vận động tại Liên đoàn nông dân quốc gia Kenya, không phải ai cũng sẵn sàng. Một trong những thách thức chính mà những người nông dân chuẩn bị cho EUDR phải đối mặt là hiểu được khuôn khổ pháp lý phức tạp và các yêu cầu kỹ thuật để tuân thủ. “Bằng cách cho người nông dân thêm thời gian để hiểu và thực hiện các yêu cầu phức tạp này, EU có thể đảm bảo rằng sự chuyển đổi sang các hoạt động canh tác bền vững không gây gánh nặng quá mức cho các doanh nghiệp tiểu điền không có đủ nguồn lực ngay lập tức để thích ứng nhanh chóng”, bà cho biết.

Một nhóm thương mại ở Honduras ủng hộ việc trì hoãn cũng chia sẻ quan điểm tương tự. Theo ông Miguel Pon, Chủ tịch điều hành của Hiệp hội các nhà xuất khẩu cà phê Honduras, nhiều người nông dân trồng cà phê tiểu điền coi EUDR là độc quyền vì họ sẽ bị loại khỏi thị trường cho đến khi họ chuẩn bị đầy đủ dữ liệu, điểm và đa giác. Điều này sẽ ảnh hưởng đến “khoản thu nhập ít ỏi mà họ nhận được, thúc đẩy việc từ bỏ vụ mùa, đói nghèo và di cư bất hợp pháp’’, ông cho biết. Nhưng ông cho biết những người trồng cà phê ở Honduras sẽ cần nhiều thời gian và nguồn lực hơn nữa để triển khai hệ thống truy xuất nguồn gốc phù hợp vì hầu hết sản lượng của đất nước này đều thông qua một mạng lưới trung gian mờ ám.

Các nhà khoa học của CIFOR-ICRAF cho biết trong một tuyên bố rằng những hộ tiểu điền ở các vùng nhiệt đới áp dụng các hệ thống canh tác bền vững, như nông lâm kết hợp, cũng có thể bị ảnh hưởng tiêu cực bởi các đánh giá rủi ro phá rừng do lỗi của quy định. Họ kêu gọi trì hoãn để giải quyết những khoảng trống trong văn bản nhằm bảo vệ tốt hơn những người nông dân này. Họ cho biết: “Sự đa dạng của các hệ thống nông lâm kết hợp cà phê, ca cao và cao su thường không được nắm bắt đầy đủ trong các định nghĩa nhị phân rừng/không phải rừng hoặc trên các bản đồ về thảm thực vật. Những hệ thống nông lâm kết hợp đa dạng này cũng đóng góp rất khác nhau vào động lực sử dụng đất, vì một số hệ thống góp phần ổn định (không khuếch đại) ranh giới trang trại rừng”.

Để chuẩn bị cho EDUR, Bờ Biển Ngà đã đẩy nhanh việc triển khai hệ thống truy xuất nguồn gốc ca cao quốc gia, bao gồm định vị địa lý các lô đất nông trại và cung cấp bản đồ cho người sản xuất. Quốc gia này đã bắt đầu phân phối thẻ căn cước cho nông dân để tăng khả năng truy xuất nguồn gốc và cho phép họ nhận thanh toán điện tử. Trong khi đó, Ghana đã bắt đầu chương trình thí điểm truy xuất hạt ca cao từ trang trại nơi chúng được sản xuất đến cảng vận chuyển. Ông Michael Amoah, từ cơ quan quản lý ca cao Ghana Cocobod, cho biết trong một hội thảo trực tuyến: “Chúng tôi đã lập bản đồ đa giác cho tất cả ca cao ở Ghana, thiết lập một hệ thống truy xuất nguồn gốc từ đầu đến cuối’’.