Các học viên và đại biểu chụp ảnh tham dự
Theo bà Nguyễn Tường Vân – Giảng viên khóa tập huấn, nghĩa vụ tuân thủ EUDR chủ yếu áp dụng với nhà nhập khẩu EU, là bên phải thực hiện báo cáo thẩm định. Các DN và hộ tiểu điền Việt Nam không có nghĩa vụ pháp lý trực tiếp, nhưng vẫn có thể được yêu cầu cung cấp thông tin như tọa độ thửa đất, giấy tờ sở hữu hợp pháp hoặc lịch sử giao dịch. Nhà nhập khẩu EU cũng có quyền yêu cầu xác minh qua khảo sát hoặc kiểm toán. Thương nhân và thương lái tại Việt Nam có trách nhiệm thu thập, lưu giữ và cung cấp thông tin khi được yêu cầu.
Ông Phạm Đức Thiềng – Giảng viên khóa tập huấn cho biết việc xây dựng hệ thống thẩm định hiệu quả cần đáp ứng năm yếu tố rõ ràng gồm: người thực hiện, công việc cụ thể, trách nhiệm rõ ràng, tiến độ cụ thể và kết quả đầu ra. Đồng thời, hệ thống cũng phải đáp ứng năm yếu tố dễ: dễ áp dụng, dễ nhận biết, dễ theo dõi, dễ kiểm tra và dễ thấy được kết quả. Ông lưu ý rằng các chương trình chứng nhận như FSC hay PEFC có thể đóng vai trò hỗ trợ, nhưng không thay thế nghĩa vụ pháp lý của DN theo EUDR.
Giảng viên Phạm Công Ấn hướng dẫn học viên sử dụng Google Earth để xác định tọa độ thửa đất và kiểm tra chồng lấn rừng sau mốc thời gian 31/12/2020 – một mốc bắt buộc trong EUDR. Google Earth cung cấp hình ảnh vệ tinh cập nhật, cho phép phân tích thay đổi lớp phủ rừng, hỗ trợ đối chiếu thông tin địa lý với hồ sơ tiểu điền cung cấp. Đây là giải pháp hiệu quả giúp DN giảm chi phí khảo sát thực địa và đảm bảo tính minh bạch trong TXNG. Khả năng trực quan hóa và lưu giữ lịch sử sử dụng đất là điểm mạnh khiến công cụ này trở thành trợ lý kỹ thuật đắc lực trong quá trình chuẩn bị hồ sơ tuân thủ EUDR.
Đại diện Phái đoàn EU tại Việt Nam làm rõ một số hiểu lầm phổ biến: EUDR không cấm người dân chặt cây trên đất nông nghiệp hợp pháp, và không yêu cầu gắn từng sản phẩm với một lô đất cụ thể. Thay vào đó, có thể khai báo tổng hợp các khu cung ứng. Báo cáo thẩm định có thể tái sử dụng và thực hiện trực tuyến, giúp giảm tải hành chính. Hệ thống phân loại rủi ro của EU không mang tính trừng phạt hay phân biệt quốc gia, đồng thời có cơ chế hỗ trợ cho DN nhỏ và hộ tiểu điền. Trong đó, các đối tượng này được ưu tiên về thời gian chuẩn bị và giảm bớt nghĩa vụ báo cáo, đặc biệt khi Việt Nam được xếp vào nhóm “rủi ro thấp”. Ngoài ra, EU cũng cung cấp hỗ trợ kỹ thuật và tài chính thông qua các chương trình như SAFE (70,8 triệu USD) và Sáng kiến Nhóm châu Âu (94,4 triệu USD), đặc biệt hướng tới hỗ trợ tiểu điền và chuỗi cung ứng không gây mất rừng.
.jpg)
Kết thúc khóa tập huấn, các ToT đã được hướng dẫn các bước để có thể thiết kế khóa tập huấn. ToT cần hiểu đặc điểm học tập của người lớn để thiết kế nội dung phù hợp, áp dụng hiệu quả các phương pháp giảng dạy đa dạng như thuyết trình, thảo luận nhóm, mô phỏng, trò chơi... Đồng thời, sử dụng linh hoạt kỹ thuật thảo luận nhằm khuyến khích chia sẻ, phản biện tích cực. Từ đó, xây dựng được khung chương trình tập huấn EUDR phù hợp với từng nhóm đối tượng như tiểu điền, DN và cán bộ quản lý. Đây là bước đệm cần thiết để ToT có thể truyền đạt lại các thông tin hữu ích từ khóa tập huấn đến sâu rộng hơn với nhiều đối tượng liên quan, nhằm xây dựng một cộng đồng vững thông tin, nhạy bén với thị trường, sẵn sàng đáp ứng tất cả các yêu cầu từ phía nhà nhập khẩu ở EU.
Bà Anja Barth – Cố vấn trưởng dự án GIZ tại Việt Nam – chia sẻ rằng EUDR không phải là rào cản, mà là cơ hội để DN nâng cao năng lực quản trị, minh bạch hóa chuỗi cung ứng và nâng cao giá trị thương hiệu trong mắt thị trường quốc tế. Bà nhấn mạnh, việc chuẩn bị sớm không chỉ giúp DN đáp ứng quy định mới mà còn tạo lợi thế cạnh tranh bền vững. Với sự đồng hành của GIZ và các tổ chức quốc tế, DN Việt Nam hoàn toàn có cơ hội chuyển mình và vươn xa hơn trên thị trường toàn cầu.
Khóa tập huấn ToT về EUDR không chỉ là hoạt động đào tạo, mà còn là bước chuẩn bị chiến lược để Việt Nam – với vai trò là nước xuất khẩu lâm sản lớn – thích ứng kịp thời và hiệu quả với quy định mới của EU. Việc xây dựng đội ngũ ToT có năng lực sẽ góp phần lan tỏa kiến thức, hỗ trợ cộng đồng sản xuất trong nước hiểu đúng, làm đúng và vững vàng hội nhập thị trường xuất khẩu bền vững.
Văn phòng HHCSVN tổng hợp (Thanh Ngân)